LYCHEE AND GINGER MOUSSE

Zastanawiasz się, dlaczego mimo posiadania nowoczesnego dekodera 4K od Polsat Box lub Canal+ obraz czasem klatkuje, a w deszczowe dni ulubiony kanał po prostu znika ? No właśnie, często winowajcą nie jest wcale drogi sprzęt pod telewizorem, ale to, co wisi na balkonie lub dachu, czyli antena satelitarna. W tym artykule przeprowadzimy Cię przez świat anten, konwerterów i kabli dostępnych na rynku, które współpracują z ofertą czołowych polskich operatorów. Dowiesz się, na co zwrócić uwagę przy zakupie, czym różnią się poszczególne modele i kiedy samodzielny montaż anteny satelitarnej ma sens, a kiedy lepiej wezwać fachowca, który zajmie się zarówno instalacją, jak i późniejszą ewentualną naprawą anteny. To nie będzie nudny wykład, a raczej praktyczny przewodnik, który pomoże Ci cieszyć się stabilnym odbiorem telewizji bez względu na pogodę.

Standardowe zestawy antenowe od Polsat Box i Canal+

Zacznijmy od podstaw. Zarówno Polsat Box, jak i Canal+ przy podpisywaniu umowy często oferują własne zestawy instalacyjne. Zazwyczaj są to stalowe anteny offsetowe o średnicy około 70 cm. W przypadku Polsat Box jest to charakterystyczna czasza w kolorze grafitowym, natomiast Canal+ stawia na jaśniejszy, szary odcień. Czy te anteny są wystarczające ? W większości przypadków tak. Dla typowego użytkownika mieszkającego w bloku w aglomeracji, gdzie warunki pogodowe są przewidywalne, a miejsce na montaż ograniczone, taka antena w zupełności wystarczy do poprawnego odbioru kanałów z satelity Eutelsat Hot Bird 13E. Warto jednak wiedzieć, że są to rozwiązania budżetowe. Stal jest podatna na korozję, zwłaszcza w miejscach zarysowań czy uszkodzeń powstałych podczas montażu. Po kilku latach może pojawić się rdza, która nie tylko wygląda nieestetycznie, ale w skrajnych przypadkach może osłabić konstrukcję. A tak przy okazji, wiesz, co oprócz samej czaszy znajduje się w takim zestawie ? Zwykle jest to konwerter (LNB) dopasowany do dekodera. W starszych umowach były to proste konwertery typu Single lub Twin, ale teraz standardem stają się nowocześniejsze rozwiązania, o których opowiem za chwilę.

Rozmiar anteny a jakość sygnału – czy większe znaczy lepsze ?

Więc, skoro operatorzy dają anteny 70 cm, to po co w ogóle myśleć o czymś innym ? Odpowiedź jest prosta: zapas mocy sygnału. Antena działa jak soczewka skupiająca sygnał satelitarny w jednym punkcie, w którym znajduje się konwerter. Im większa powierzchnia czaszy, tym więcej sygnału jest w stanie zebrać. Przekłada się to bezpośrednio na wyższe wartości parametrów jakościowych, takich jak MER (Modulation Error Ratio). Wyższy MER oznacza czystszy i bardziej stabilny sygnał, co ma ogromne znaczenie podczas złych warunków atmosferycznych, jak ulewny deszcz, gęsty śnieg czy nawet silne zachmurzenie. Zjawisko to nazywane jest "tłumieniem deszczowym".

• Antena 70-75 cm: Standard oferowany przez Polsat Box i Canal+. Wystarczająca w dobrych warunkach, ale może tracić sygnał podczas intensywnych opadów. Dobry wybór na balkon w mieście.
• Antena 80-85 cm: Często rekomendowana przez niezależnych instalatorów. Oferuje zauważalnie lepszy zapas sygnału. Modele takie jak popularna antena polskiej firmy Corab 80-S wykonana ze stali malowanej proszkowo czy aluminiowa FAMAVAL 85SP to świetny kompromis między ceną, jakością a odpornością na warunki pogodowe. Aluminium nie rdzewieje, co jest jego dużą zaletą.
• Antena 90 cm i większe: To już sprzęt dla bardziej wymagających. Anteny takie jak Corab 90-SAE czy Televes QSD 850 (która mimo nazwy ma wymiary zbliżone do 90 cm) zapewniają bardzo duży zysk energetyczny i stabilność odbioru nawet w ekstremalnych warunkach. Są też polecane do instalacji z wieloma odbiornikami lub do odbioru sygnału z kilku satelitów jednocześnie (tzw. instalacje "zez"). Trzeba jednak pamiętać, że większa czasza to większa waga i większa powierzchnia narażona na podmuchy wiatru, co wymaga bardzo solidnego mocowania.

Profesjonalny instalator zawsze doradzi, jaki rozmiar anteny będzie optymalny dla Twojej lokalizacji i oczekiwań. Jeśli mieszkasz w miejscu, gdzie często występują gwałtowne burze, inwestycja w antenę 80 cm lub większą szybko się zwróci w postaci nieprzerwanego oglądania.

Konwerter LNB – mózg całej instalacji satelitarnej

Wybór anteny to jedno, ale równie istotny, a może nawet ważniejszy, jest dobór odpowiedniego konwertera, czyli LNB (Low-Noise Block Downconverter). To małe urządzenie zamontowane na wysięgniku anteny odpowiada za zebranie sygnału i zamianę jego częstotliwości na niższą, zrozumiałą dla dekodera. Nowoczesne dekodery 4K, takie jak Polsat Box 4K, Polsat Box 4K Lite, Soundbox 4K od Polsat Box czy Ultrabox+ 4K i Dualbox+ 4K od Canal+, mają zaawansowane funkcje, takie jak jednoczesne nagrywanie kilku kanałów, i wymagają do tego specjalnych konwerterów w technologii Unicable (SCR) lub jej nowszej wersji Unicable II (dCSS). Technologia ta pozwala na przesłanie sygnału do wielu odbiorników lub do jednego wielogłowicowego dekodera za pomocą tylko jednego kabla koncentrycznego. To ogromna wygoda i oszczędność w okablowaniu !

• Konwerter Single: Posiada jedno wyjście, pozwala na podłączenie jednego, prostego dekodera bez funkcji nagrywania. Dziś już rzadko stosowany w nowych instalacjach.
• Konwerter Twin: Dwa niezależne wyjścia. Umożliwia podłączenie dwóch osobnych dekoderów lub jednego dekodera PVR (z nagrywaniem), który wymagał dwóch sygnałów.
• Konwerter Quad: Cztery niezależne wyjścia. Idealny dla domów jednorodzinnych, gdzie sygnał ma trafić do czterech różnych pomieszczeń z dekoderami.
• Konwerter Unicable (SCR/dCSS): To obecnie najnowocześniejsze i najbardziej zalecane rozwiązanie, zwłaszcza dla dekoderów Polsat Box 4K i Canal+ Ultrabox+ 4K. Pozwala na obsługę wielu kanałów użytkownika (User Bands) po jednym kablu. Przykładowo, popularny konwerter Inverto Unicable II IDLU-32UL40-UNBOO-OPP może obsłużyć do 32 odbiorników w tym standardzie. Inne cenione modele to np. GT-SAT dLNB dCSS GT-S3dCSS24 czy konwertery marki Corab. Jeśli Twój dekoder to obsługuje, a Ty planujesz rozbudowę instalacji w przyszłości, wybór Unicable jest najlepszą decyzją.

Warto sprawdzić w instrukcji dekodera, jaki typ konwertera jest zalecany. W razie wątpliwości, wykwalifikowany monter anten bez problemu dobierze odpowiedni model i skonfiguruje go z Twoim sprzętem.

Jakość wykonania anteny i materiały – na co patrzeć ?

Czy wszystkie anteny satelitarne są takie same, różniąc się tylko rozmiarem ? Absolutnie nie. Materiał i jakość wykonania mają ogromny wpływ na trwałość i stabilność całej instalacji. Anteny można podzielić na dwie główne kategorie:

• Anteny stalowe: Najpopularniejsze ze względu na niską cenę. Zwykle są ocynkowane galwanicznie i malowane proszkowo, co zapewnia ochronę przed korozją. Dobrej jakości antena stalowa, jak np. wspomniana Corab 80-S, posłuży wiele lat. Ich wadą jest większa waga w porównaniu do anten aluminiowych.
• Anteny aluminiowe: Lżejsze i całkowicie odporne na rdzę. Są droższe, ale to inwestycja na lata, zwłaszcza w trudnych warunkach (duża wilgotność, zanieczyszczone powietrze). Marki takie jak Televes, Famaval czy wyższe modele Corab (np. linia SAE) oferują świetnie wykonane czasze z aluminium.

A tak przy okazji, zwróć uwagę na konstrukcję mocowania anteny i wysięgnika konwertera. Solidne, sztywne mocowanie zapobiega odkształceniom i drganiom na wietrze, które mogą prowadzić do utraty precyzyjnego ustawienia anteny. Tanie anteny często mają elementy wykonane z cienkiej blachy i plastiku, które po kilku sezonach mogą pękać lub się wyginać. Dlatego warto dołożyć trochę pieniędzy do produktu renomowanej firmy.

Kabel koncentryczny i złącza – niedoceniane elementy instalacji

Możesz mieć najlepszą antenę i konwerter, ale jeśli połączysz je słabej jakości kablem, cały efekt pójdzie na marne. Kabel koncentryczny to element, na którym absolutnie nie wolno oszczędzać. Sygnał satelitarny po wyjściu z konwertera jest bardzo wrażliwy na zakłócenia i tłumienie. Na co zwrócić uwagę przy wyborze kabla ?

• Typ kabla: Standardem jest kabel typu RG-6.
• Żyła wewnętrzna: Najlepsze kable mają żyłę wykonaną w 100% z miedzi (Cu). Są droższe, ale zapewniają najmniejsze tłumienie. Tańsze alternatywy to kable ze stali miedziowanej (CCS), które mają wyższe tłumienie, zwłaszcza na dłuższych odcinkach. Na odcinku do 15-20 metrów kabel CCS może być wystarczający, ale przy dłuższych instalacjach tylko miedź gwarantuje stabilny sygnał.
• Ekranowanie: To warstwa oplotu i folii, która chroni sygnał przed zakłóceniami z zewnątrz (np. od sieci Wi-Fi, telefonii komórkowej). Im gęstszy oplot i lepsza folia (np. podwójna lub potrójna), tym lepsza ochrona. Dobre kable, jak np. Triset-113, mają bardzo wysoki współczynnik ekranowania.
• Złącza F: Upewnij się, że używasz wysokiej jakości złączy kompresyjnych lub samokompresujących. Są one szczelne i zapewniają trwałe, pewne połączenie. Niewłaściwie zarobione, tanie złącza nakręcane mogą być źródłem problemów z sygnałem i wpuszczać wilgoć do instalacji.

Prawidłowe przygotowanie kabla i montaż złączy to czynność wymagająca precyzji. Jeśli nie czujesz się na siłach, to jest kolejna czynność, którą warto zlecić specjaliście. Fachowa naprawa anteny często zaczyna się właśnie od sprawdzenia i wymiany kabli oraz złączy.

Montaż i ustawienie anteny – zrób to sam czy wezwij fachowca ?

Dotarliśmy do sedna sprawy. Montaż anteny i jej precyzyjne ustawienie anteny to zadania, które decydują o sukcesie całej operacji. Czy można to zrobić samemu ? Tak, jeśli masz trochę zmysłu technicznego, odpowiednie narzędzia i cierpliwość. Oto ogólny schemat postępowania:

1. Wybór miejsca montażu: Antena musi mieć "czysty" widok na południe. W Polsce satelity Hot Bird znajdują się na pozycji orbitalnej 13°E. Dla Warszawy i okolic oznacza to ustawienie anteny na azymut około 190 stopni (lekko na zachód od kierunku południowego) i kąt elewacji (podniesienia) około 30 stopni. Żadne drzewa, budynki ani inne przeszkody nie mogą zasłaniać czaszy.
2. Solidne mocowanie: Uchwyt antenowy musi być zamocowany do stabilnego elementu, jak ściana z cegły, betonowy murek balkonu czy solidna krokiew dachowa. Maszt, na którym wisi antena, musi być idealnie w pionie.
3. Podłączenie kabli: Przeprowadź kabel od anteny do dekodera, unikając jego załamań i uszkodzeń. Zamontuj starannie złącza F na obu końcach.
4. Wstępne ustawienie anteny: Ustaw kąt elewacji zgodnie z wartością dla Twojej lokalizacji (można to sprawdzić w internecie lub aplikacjach typu SatFinder). Następnie, powoli obracaj anteną w poziomie w okolicach wyliczonego azymutu.
5. Precyzyjne dostrajanie: To najtrudniejszy etap. Należy obserwować wskaźniki siły i jakości sygnału na ekranie telewizora (dostępne w menu dekodera) i wykonywać milimetrowe ruchy anteną w pionie i poziomie, aż do uzyskania maksymalnych wartości, zwłaszcza parametru jakości. Gdy sygnał jest najlepszy, należy bardzo ostrożnie dokręcić wszystkie śruby mocujące, kontrolując, czy parametry nie spadają.

Brzmi skomplikowanie ? Bo takie bywa. Czasem wystarczy minimalne drgnięcie ręki, by stracić sygnał. Dlatego jeśli nie masz pewności, co robisz, albo po prostu cenisz swój czas i nerwy, najlepszym rozwiązaniem jest wezwanie profesjonalnego instalatora. Doświadczony monter dysponuje profesjonalnym miernikiem sygnału satelitarnego, który pozwala na idealne ustawienie anteny w ciągu kilku minut. Taki fachowiec nie tylko zamontuje wszystko jak należy, ale też zagwarantuje, że instalacja będzie działać poprawnie. Co więcej, wielu instalatorów oferuje pomoc techniczną i serwis, więc w razie przyszłych problemów wiesz, do kogo zadzwonić. To szczególnie ważne w przypadku bardziej złożonych instalacji, np. z konwerterem Unicable, gdzie wymagana jest dodatkowa konfiguracja dekodera. Zlecenie zadania specjaliście to pewność, że unikniesz problemów i będziesz cieszyć się odbiorem najwyższej jakości. Pamiętaj, że profesjonalna naprawa anteny przez fachowca to gwarancja spokoju na lata.

Alternatywy: moduły CAM i telewizja przez internet

A co jeśli masz nowoczesny telewizor z wbudowanym tunerem satelitarnym (DVB-S2) i nie chcesz kolejnego pudełka i pilota przy TV ? Zarówno Polsat Box, jak i Canal+ oferują rozwiązanie w postaci modułów dostępu warunkowego CAM (Conditional Access Module). Polsat Box ma w ofercie Moduł CAM CI+, a Canal+ udostępnia Moduł CAM 4K ECP. Taki moduł wraz z kartą wkłada się bezpośrednio do specjalnego gniazda w telewizorze. Wówczas cała instalacja antenowa jest podłączona bezpośrednio do telewizora, a on sam zajmuje się dekodowaniem kanałów. To estetyczne i wygodne rozwiązanie, ale przed jego wyborem koniecznie trzeba sprawdzić na stronie operatora, czy nasz model telewizora jest w pełni kompatybilny, zwłaszcza z nowszym standardem ECP od Canal+. A co jeśli montaż anteny jest niemożliwy ? W takiej sytuacji pozostaje telewizja przez internet (OTT). Operatorzy również mają tu swoje propozycje. W Polsat Box jest to dekoder Evobox Stream, a w Canal+ – Canal+ BOX 4K. Działają one na dowolnym łączu internetowym i oferują dostęp do kanałów telewizyjnych oraz bogatych bibliotek VOD. Co więcej, Canal+ rozszerzył swoją ofertę także o usługi dostępu do internetu mobilnego, co może być kompletnym rozwiązaniem dla osób szukających pakietu usług medialnych i telekomunikacyjnych w jednym miejscu.